Działalność badawczo-rozwojową definiuje m.in. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce – ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. oraz Podręcznik Frascati. Zgodnie z definicją działalność badawczo-rozwojowa to twórcza praca podejmowana w sposób celowy i systematyczny, mająca na celu zwiększenie zasobów wiedzy oraz tworzenie nowych zastosowań dla istniejącej wiedzy. Działalność B+R zawsze ukierunkowana jest na nowe odkrycia, oparte na oryginalnych koncepcjach lub hipotezach. Nie ma pewności co do ostatecznego wyniku, ale jest ona planowana i budżetowana, a jej celem jest osiągnięcie wyników, które mogłyby być swobodnie przenoszone lub sprzedawane na rynku. Co to oznacza w praktyce?
Działania badawcze i rozwojowe
Termin „działalność badawcza i rozwojowa” obejmuje trzy rodzaje działalności: badania podstawowe, badania stosowane (przemysłowe) i prace rozwojowe.
Charakterystyka i przykłady działań badawczych
Działania badawcze dzielą się na badania podstawowe oraz stosowane (przemysłowe). Cechą charakterystyczną badań podstawowych jest zdobycie nowej wiedzy w zakresie własności, struktur i zależności, mając na celu formułowanie i weryfikację hipotez, teorii czy praw, bez nastawiania na konkretny rodzaj praktycznego zastosowania. Ten rodzaj badań jest prowadzony przeważnie w sektorze szkolnictwa wyższego, a wyniki prac zostają udostępnione szerszemu gronu naukowemu.
Badania przemysłowe natomiast są nastawione na zdobycie konkretnej wiedzy o tym, jak badania podstawowe zastosować w praktyce, tj. w konkretnym produkcie, procesie, metodzie lub systemie, przekształcając je w użyteczne rozwiązanie. Zastosowanie to nigdy nie jest oczywiste z technologicznego punktu widzenia, a wiąże się z rozwiązywaniem konkretnych problemów technologicznych i postępem naukowo-technicznym. Badania przemysłowe nie obejmują tworzenia gotowych rozwiązań, kończą się na walidacji prototypu rozwiązania w warunkach małej skali / symulacyjnych / zbliżonych do rzeczywistych. Dalszy etap w kierunku stworzenia rozwiązania komercyjnego to już prace rozwojowe.
– Różnicę między badaniami podstawowymi a przemysłowymi najprościej wyjaśnić na przykładach. Przyjrzyjmy się branży informatycznej. Tutaj badania podstawowe będą się opierać na poszukiwaniu nowych metod obliczeniowych, np. obliczeń kwantowych czy tworzeniu teorii informacji kwantowej. Badania przemysłowe natomiast mogą obejmować sprawdzenie zastosowania przetwarzania informacji w nowych dziedzinach lub w nowy sposób, opracowanie nowych twierdzeń, modeli matematycznych i algorytmów, tworzenie narzędzi lub technik związanych z oprogramowaniem czy rozwój technologii związanych z Internetem – wymienia Szymon Łokaj, ekspert w innology.
Charakterystyka i przykłady prac rozwojowych
Prace rozwojowe to ostatni etap prac B+R przed wprowadzeniem rozwiązania na rynek. Obejmują stworzenie ostatecznej postaci nowego rozwiązania, jego walidację i demonstrację / pilotażowe wdrożenie. Działania te bazują na wiedzy i doświadczeniach z prac badawczych i obejmują wytworzenie dodatkowej wiedzy niezbędnej do doprowadzenia rozwiązania do rynku. Prace te dalej wiążą się z niepewnością co do ostatecznego wyniku oraz z rozwiązaniem problemów natury technicznej, ich skala jest jednak inna niż w badaniach przemysłowych, tzn. prace te nie koncentrują się już na krytycznych funkcjach technologii, a na dostosowaniu, optymalizacji rozwiązania do funkcjonowania w warunkach rzeczywistych – takich, w których rozwiązanie to będzie użytkowane.
Przykładem prac rozwojowych może być przeskalowanie procesu produkcji określonego wyrobu z małej skali (wyrób zoptymalizowany w środowisku półtechnicznym) do skali rzeczywistej (produkcji seryjnej), w tym wytworzenie linii demonstracyjnej oraz badanie i ocena procesu produkcyjnego określonego wyrobu oraz ewentualnie artykułów, które mają być na jego bazie wytwarzane.
Działalność z pogranicza – jak odróżnić działalność B+R od działalności pokrewnej?
Niektóre typy działań, np. rozwijanie procesów wytwórczych czy projektowanie i konstruowanie prototypów, mogą być z pogranicza działalności B+R. W takich sytuacjach należy odpowiedzieć sobie na pytanie, czy celem takich działań jest osiągnięcie dalszych technicznych udoskonaleń produktu lub procesu, które wiążą się z niepewnością uzyskanych wyników – jeżeli nie to taka działalność nie jest klasyfikowana jako B+R.
– Jednymi z podstawowych kryteriów pozwalających na odróżnienie B+R od czynności pokrewnych jest obecność w działalności B+R dostrzegalnego elementu nowości i konieczność wyeliminowania elementu niepewności. Tu znów posłużmy się przykładem. Projektowanie, w tym design, jeżeli dotyczy wyłącznie nadania rozwiązaniu walorów estetycznych, to jest wykluczone z B+R, ale jeżeli do uruchomienia i eksploatacji nowego rozwiązania potrzebne są obliczenia, projekty, rysunki techniczne, należy je zaliczyć do prac badawczych i rozwojowych – wyjaśnia ekspert innology.
Reasumując działalność B+R to suma działań podejmowanych w celu wytworzenia nowej wiedzy niezbędnej do opracowania nowych rozwiązań lub ulepszenia istniejących. Każdy projekt B+R składa się z szeregu działań badawczych i rozwojowych, jest zorganizowany i zarządzany oraz ma swoje własne cele i spodziewane wyniki, które są możliwe do przeniesienia lub odtworzenia.
Wybór właściwego wariantu wydruku może sprawić wiele problemów, ponieważ część osób zlecających profesjonalny wydruk zupełnie nie orientuje się, na czym polegają obie techniki druku.
W przypadku tradycyjnego druku cyfrowego cały proces polega na naświetlaniu wałka z warstwą fotoprzewodzącą, do której w miejscach gdzie mamy uzyskać obraz podczepiają się drobinki toneru, by następnie podczas przenoszenia na docelowy nośnik (papier) uzyskać wierne odwzorowanie oryginału.
Natomiast wydruk w technologii offsetowej jest znacznie bardziej zaawansowany. Obraz jest w pierwszej kolejności naświetlany na naświetlarce CTP. Kolejno jest przenoszony z płaskiej formy na podłoże drukarskie. Uruchomienie procesu drukarskiego to dość spory koszt w porównaniu z drukiem cyfrowym.
Co ważne, chociaż wiele osób nie zauważa tej różnicy, w druku offsetowym – ze względu na trwałe naświetlanie obrazu na płaskiej powierzchni – nie ma możliwości wprowadzenia zmian w projekcie w trakcie rozpoczętego procesu wydruku.
Biorąc pod uwagę cenę, droższym rozwiązaniem jest druk offsetowy. Wynika to właśnie z wykorzystywanej technologii. Dlatego też ten rodzaj wydruku jest opłacalny przy masowym druku tego samego projektu. Tutaj jednak pojawia się pytanie, kiedy możemy mówić o wydruku masowym. Wszystko zależy tak naprawdę od kilku parametrów – nie tylko ilości drukowanych egzemplarzy, ale przede wszystkim od jego formatu czy ewentualnego uszlachetnienia. Wykorzystanie druku cyfrowego czy offsetowego to zwykła kalkulacja oparta na formacie projektu, czasie jego realizacji i jakości wydruku. Przykładowo: wydruk projektu w formacie A3 w nakładzie 200 szt. na papierze kredowym będzie tańszy w przypadku offsetu. Z drugiej strony karty w formacie DL i nakładzie 1000 szt. opłaca się wydrukować cyfrowo. Jak widać, w przypadku wydruku cyfrowego i offsetowego, nakład jest pojęciem względnym. Patrząc jednak na kwestię kosztów z drugiej strony, jeśli planujesz wydruk wysokonakładowy, to właśnie offset będzie najbardziej optymalnym – zarówno jakościowo, jak i cenowo – rozwiązaniem.
Offset ma najwyższą rozdzielczość wydruku spośród wszystkich możliwych technologii, a jej wartość może wynieść nawet 4800 dpi. Tyle teorii, gdyż w praktyce zalecaną rozdzielczością wydruków jest wartość 300 dpi, która zapewnia odpowiednią ostrość wydruku.
Być może wydaje Ci się, że offset jest jedyną techniką drukarską gwarantującą wysoką jakość wydruku. Jednak się mylisz. Druk cyfrowy zrealizowany w profesjonalnej drukarni pozwoli Ci uzyskać jakość wydruku niemal identyczną jak jakość wydruku offsetowego. Jednak ten wariant powinieneś wybrać w dwóch sytuacjach: kiedy zależy Ci na niskim koszcie druku małego i średniego nakładu lub gdy chcesz wydrukować projekt w bardzo krótkim czasie. Druk cyfrowy jest opłacalny przy drukowaniu nawet jednego egzemplarza projektu. Brak konieczności uruchamiania skomplikowanego procesu produkcyjnego sprawia, że Twoja ulotka może być wydrukowana niemal „od ręki”.
Wybierając rodzaj druku, powinieneś kierować się nie tylko jego nakładem czy czasem realizacji. Aby projekt spełnił Twoje oczekiwania, technologia wydruku powinna być dobrana do jego parametrów.
Jednym z nich jest gramatura papieru. Jeśli grubość wybranego przez ciebie arkusza nie przekracza 270 g/, bez obaw możesz zastosować druk cyfrowy. Pamiętaj jednak, że drukarka cyfrowa jest w stanie drukować jedynie na podłożach dość elastycznych. W przypadku sztywniejszego arkusza lepszym rozwiązaniem będzie offset.
Kolejną kwestią warunkującą zastosowanie określonej techniki druku jest format wydruku. Druk cyfrowy zalecany jest do drukowania projektów mniejszych rozmiarów, np.: ulotek, wizytówek, agend konferencyjnych, zaproszeń czy krótkich serii katalogów. Maksymalny format projektu w tym wariancie druku to A3+. Jeśli chcesz wydrukować swój projekt w większym formacie, powinieneś wybrać offset. Ta technika druku doskonale się sprawdza w przypadku wydruku książek, gazet, prospektów czy map. Pamiętaj jednak, że technologie druku cały czas postępują. Na targach branżowych już pojawiają się maszyny do druku cyfrowego obsługujące formaty B2 i B1. Pojawienie się ich w parkach maszynowych polskich drukarni jest kwestią czasu…
Ostatnią rzeczą wpływającą na wybór techniki wydruku jest to, czy przygotowany projekt graficzny ma zostać jedynie powielony czy w trakcie drukowania będą wprowadzane do niego zmiany. Offset działa trochę jak kalka – jeden wzór jest odbijany na każdym z egzemplarzy. Dlatego jeżeli zamierzasz personalizować wydruk, to wówczas musisz wybrać druk cyfrowy. Ta technika wykorzystywana jest chociażby w druku zmiennych danych, kiedy drukowane zaproszenie czy ulotka personalizowane są chociażby imieniem i nazwiskiem osoby, do której ma trafić. Oczywiście istnieje możliwość połączenia obu technologii druku w celu wykonania materiałów spersonalizowanych. Część ze zmiennymi danymi może być wówczas wydrukowana na cyfrze, a pozostała zawartość na offsecie. Innym rozwiązaniem jest również dodrukowanie personalizowanych elementów techniką cyfrową na wykonanych wcześniej na offsecie materiałach. Doświadczony drukarz pomoże wybrać najlepszy wariant personalizowanego wydruku dla Twojego projektu.
Efekt finalny zależy nie tylko od rodzaju druku, który wybierzemy, ale także od pozostałych parametrów, przede wszystkim odpowiedniej gramatury papieru. Jeżeli zdecydujemy się na cienkie, wręcz przezroczyste kartki, niestety musimy liczyć się z tym, że wydruk będzie przebijał na drugą stronę, a papier może szybko ulec zniszczeniu, np. przez gniecenie. Kolejny ważny aspekt to format wydruku. Druk cyfrowy idealnie sprawdzi się przy mniejszych realizacjach, a druk offsetowy przy większych. Warto wziąć pod uwagę również wybór odpowiedniej drukarni. Przed wyborem warto poczytać opinie w internecie i popytać znajomych. Jednym zdaniem: zróbmy porządny research, aby nie popełnić błędu, źle inwestując.
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie „jaki druk jest lepszy - offsetowy czy cyfrowy”, gdyż wszystko zależy od Twoich potrzeb i oczekiwań.
